Guida Joseph heeft met haar boek De rode draad, een graphic memoir dat vorig jaar verscheen, de eerste Holocaust Literatuurprijs gewonnen. De prijs werd uitgereikt door initiatiefnemer Arnon Grunberg.
De Benjamin plaatste onderstaande illustratie eind vorig jaar en we en interviewden Guida voor de rubriek Mijn leven. Ze beschouwt het prachtig geïllustreerde boek, met subtitel Mantelzorg en kampsyndroom, memoir van een dochter, als een vorm van Art Therapy en ook als haar levenswerk. Ouders spelen een centrale rol in deze graphic memoir. Lees het interview van Jolan Toff met Guida, onder de illustratie.
Mijn Leven, november 2020
Guida Joseph, 71 jaar, geboren in Amsterdam, woont gedeeltelijk in Italië en gedeeltelijk in Amsterdam. Heeft een latrelatie, twee kinderen en een kleinkind.
TEKST JOLAN TOFF FOTO PATRICK STERNFELD
Leven
“Na de middelbare school heb ik op de Rietveld Academie grafische vormgeving gedaan met als keuzevak illustratie. Na mijn eindexamen ben ik naar Londen gegaan om praktijkervaring op te doen. Ik kwam bij Saatchi & Saatchi terecht, inmiddels een wereldberoemd reclamebureau, maar toen nog niet zo bekend. Ik was daar manusje van alles en heb er ontzettend veel geleerd.
Vervolgens ben ik teruggegaan naar Nederland om freelance illustrator van vooral kinderboeken te worden. Een paar jaar later reisde ik twee jaar door Afrika en een stukje Midden-Oosten. We wilden vooral de woestijn oversteken om Sub-Sahara Afrika te zien. Daar kon ik mij eindelijk vrij voelen na in een heel beschermd milieu te zijn opgegroeid.
We hebben in een jeep met een tent op het dak het hele continent doorkruist. We reisden onder andere door Marokko, Algerije, Ghana, Togo, Ivoorkust, Congo en Syrië. In Kenia hebben wij in een Masai dorp een aantal maanden toeristen rondgeleid. In Jordanië was het land kurkdroog. Het was opvallend dat aan de overkant, in Israël, alles groen was met prachtige sinaasappelbomen. In Soedan ontmoette ik een Italiaanse man die later de vader van mijn twee kinderen werd.
Toen ik terugkwam in Nederland heb ik mijn werk als illustrator en grafisch vormgever weer opgepakt. Later ging ik in Italië wonen waar ik een MA Art Therapy heb gedaan. Ik werkte onder meer voor een organisatie die Italianen informatie gaf over immigranten en vise versa. Ook illustreerde ik educatieve boeken over de cultuurverschillen en informatieve boeken over derdewereldlanden. Voor kinderen illustreerde ik boeken over de verschillen in de diverse religies. Daarnaast heb ik een kinderbijbel geïllustreerd, een boek over vegetarisch koken en veel botanische illustraties van planten en insecten.
Vijf jaar geleden ging ik op bezoek bij mijn moeder in Amsterdam. Ik trof haar in een nogal slechte conditie aan, zij was meerdere keer gevallen en dacht dat ze doodging. Ik besloot bij haar te blijven. Ze werd ouder, krakkemikkiger en dronk te veel. Ik voelde het als mijn plicht om bij haar te zijn en blijven. Ik kon het moeilijk loslaten. Ik werd er wanhopig, geïrriteerd en gefrustreerd van en zocht een weg om eruit te komen.
Langzamerhand ontstond het idee om een boek te maken. Ik paste Art Therapy op mijzelf toe door de rare fratsen die ze uithaalde te gaan tekenen en beschrijven. Omdat ik toch bezig was met verwerken ben ik toen ook de teksten van mijn vader over het concentratiekamp gaan illustreren. Als een soort ode aan zijn zielenpijn. Het boek, De rode draad, is een verwerking van het leven van en met mijn ouders geworden.
Mooiste herinnering
Mijn reis door Afrika en het directe contact met de natuur. Plotseling staat er een olifant voor je neus of zijn er giraffen die met je mee galopperen als je op je paard aan het rijden bent.
Sport
Yoga, door de manier van over het leven denken. Je maakt contact met je lichaam.
Joods
Ik ben niet met religie opgevoed. Alleen mijn vader was Joods. Ik heb altijd sterk meegekregen niet te vertellen dat ik Joods was omdat je nooit weet of je daar problemen mee kon krijgen. Toen ik in Jeruzalem bij de Klaagmuur was begon ik spontaan te huilen en voelde heel sterk de energie van mijn vaders Joodse wortels door mij heen stromen.
Eten
Ik houd erg van koken, met name van de Italiaanse keuken vanwege de puurheid, alles is vers. Ik maak graag lasagna of gefrituurde bloemen van de courgette, acacia en artisjokken.
Hekel aan
Fietsers die door het rode licht rijden en/of aan het telefoneren zijn en zich niks van de regels aantrekken. Ook schrik ik elke keer van motoren die keihard optrekken in de stad.
Markt
In Italië ga ik elke week naar de markt. Ik houd van die oude vrouwen die in een wasteil wilde sla verkopen die nog dezelfde dag geplukt is. Ik vind ook dat je ouderwetse ambachtslieden, die bijvoorbeeld hun bezems nog zelf maken en van die prachtige gevlochten knoflookstrengen, in stand moet houden.
Televisie
Ik heb nooit een tv gehad maar in Nederland ben ik er verslaafd aan geraakt. Het helpt mij om niet na te hoeven denken. Ik ben trouwens een zapper met hoop iets interessants tegen te komen, maar dat gebeurt bijna nooit.
Mop
Ben ik niet goed in.
Boek
Mijn eigen boek “De rode draad” natuurlijk, dat is mijn levenswerk!
Winkel
De Hema, daar kom ik graag en koop er dingen zoals lakens, handdoeken of glazen.
Krant
Ik lees expres geen kranten. Alles komt anders véél te véél naar binnen. Ik voel mij machteloos als ik alle ellende lees. Ik zou graag een krant willen zien met alleen maar goed nieuws.
Grootste wens
Dat er gelijkheid komt tussen arm en rijk. De allerrijksten zouden wel iets van hun kapitaal kunnen missen zodat iedereen gelijke kansen kan hebben.
Uitzicht
De zee, eigenlijk overal waar water is. In Afrika heb ik het ultieme gevoel van vrijheid beleefd toen ik over een groot zoutmeer uitkeek.
Bewondering voor
Organisaties zoals Artsen zonder Grenzen of het Rode Kruis. Voor mensen die zich inzetten in rampgebieden en vaak hun eigen leven riskeren.
JMW
Een aantal jaren geleden kreeg mijn moeder thuiszorg. Ik had veel contact met de leiding en ben toen gehoord, gezien en gesteund. Dat heb ik als buitengewoon behulpzaam ervaren. Jammer dat de thuiszorg werd opgeheven.
Guida Joseph, De rode draad – Mantelzorg en kampsyndroom, memoir van een dochter, uitgegeven door Nijgh & van Ditmar.
