Joodse humor en corona

Karien Anstadt –

Via de app kreeg ik onlangs van mijn nichtje de volgende geestige tekst van De Speld door: Aantal virologen in Nederland gestegen tot 12 miljoen.

 En jij hebt ook gelijk.

Zijn die allemaal Joods, moest ik inwendig een beetje grinniken. Hoeveel Joodse mopjes en anekdotes gaan niet over debat, tegenspraak, beter weten enz. Zie hier: Twee Joden kloppen aan bij de rebbe omdat zij het oneens zijn over iets. De rabbijn luistert naar de een en zegt: “Jij hebt gelijk”. De ander zegt: “maar moet u nou eens luisteren” en doet zijn verhaal. De rebbe zegt: “jij hebt gelijk”. Een derde man die hierbij is, zegt: “maar rebbe, wat is dat nou, ze kunnen toch niet allebei gelijk hebben?”  De rebbe antwoordt: “en jij hebt ook gelijk.”

En wie kent niet de uitdrukking: twee Joden, drie meningen.

Dit overpeinzend, greep ik in mijn isolement opnieuw naar het boek Joden en woorden van Amos Oz en Fania Oz-Salzberger. Aan het begin van het eerste hoofdstuk schrijft Oz: “het voortbestaan van de Joden is altijd afhankelijk geweest van gesproken en geschreven woorden, van een almaar uitdijend labyrint van interpretaties, debat en meningsverschillen, van een uniek menselijke verstandhouding”.

Het is een fascinerend boek over de geschiedenis van het Jodendom aan de hand van teksten en het doorgeven van teksten. Met originele invalshoeken en ook veel humor!

Elke rabbijn heeft een tegenrabbijn

Nog even een stukje uit dit boek, te geestig om niet te citeren: “De Joden hebben nooit een paus gehad. De romanschrijver onder ons mag graag zeggen dat we ook nooit een paus zouden kunnen hebben. Want stel dat we er wel een hadden, dan zou iedereen hem (of haar?) op de schouder slaan en zeggen dat we zijn grootouders nog gekend hebben in Plonsk of in Casablanca. Hooguit twee graden van verwantschap verwijderd. Verwantschap, vertrouwdheid, tegendraadsheid, zo zit onze gemeenschap in elkaar. Elke rabbijn heeft een tegenrabbijn, iedereen heeft wel een gekke tante en zelfs onze grootste lichten zijn ergens enigszins lachwekkend. Nooit zou één geestelijk leider de hele kudde op gepast mystieke afstand exclusief aan zich kunnen binden, zonder bedenkingen.”

Lees dit boek, aan te bevelen in deze tijden van sociale onthouding en van veel debat!