(Foto boven: Rabbijn Georgette Kennebrae voor de Snoa)
Op 1 juli, de herdenking van het afschaffen van de slavernij, Keti Koti, brengen we dit stuk uit de Benjamin van Pesach dit jaar, over de nieuwe zwarte Joodse rabbijn op Curaçao. Georgette Kennebrae, vrouw en gay. Het is een positief verhaal over hoe alles met elkaar te verenigen valt, als we daar ruimte voor laten. Uit hetzelfde nummer ook dit artikel over de sporen van slavernij in de Joodse of joods-klinkende achternamen uit de voormalige koloniën. De Benjamin heeft ook geschreven over Joden en het slavernijverleden, dat blijft een aandachtspunt.
Nieuwe rabbijn Curaçao
TEKST MARIANNE FUCHS FOTO JORAM FUCHS
De monumentale synagoge Mikve Israël-Emanuel in Willemstad op Curaçao, de Snoa, heeft sinds de zomer een nieuwe liberale rabbijn. Georgette Kennebrae, een zwarte, lesbische, Joods-geworden rabbijn, doorbreekt veel stereotypen in de oudste nog in gebruik zijnde synagoge in Noord- en Zuid-Amerika.
De 96-jarige, introverte Joodse weduwnaar da Costa Gomez krijgt bezoek van rabbijn Kennebrae. Zijn zoon heeft haar gevraagd eens langs te komen omdat vader niet wil praten over hoe hij de laatste jaren van zijn leven verzorgd wil worden. De rabbijn vraagt da Costa Gomez wat zijn hobby’s zijn. Hij vertelt dat hij van dansen houdt, vooral van de Curaçaose wals. Opeens walsen ze samen op muziek midden in de huiskamer.
“Ik wist niet eens van het bestaan van Curaçaose walsen,” vertelt de rabbijn. We zitten op het terras van een hip koffietentje ineen steegje tegenover de Snoa, de bijna 300 jaar oude synagoge in het hartje van Willemstad. De rabbijn bestelt een havermelk latte met gember en yacon siroop. Ze draagt een glinsterende kraaltjeskeppel en ziet er stralend uit.
“Overeenkomsten tussen deel uitmaken van een militaire familie en het Joods zijn.”
Hoe komt Georgette Kennebrae, een Afro-Amerikaanse vrouw uit een niet kerkelijke, protestantse, militaire familie – haar vader werkte voor de Amerikaanse Luchtmacht – als rabbijn terecht op Curaçao? Dat zit zo, legt ze uit. Ze werd 44 jaar geleden geboren in Japan en woonde in haar jeugd met haar ouders op bases in Azië, Europa, het Midden-Oosten, Hawaï en vele andere plaatsen in de Verenigde Staten. Ze trouwde met een militair en kreeg drie dochters, nu 22, 21 en 17 jaar. Ook haalde ze een Master in de studie van het Nabije Oosten en in vrouwen-, gender- en Joodse studies.
Joodse en seksuele ontwaking
Het was tijdens haar studie dat ze het mooie van het Jodendom ontdekte. “Ik houd veel van traditie en van Joodse teksten. Wat me aantrekt in het Jodendomis de ruimte voor vragen en discussies. Er zijn zoveel verschillende antwoorden op één vraag. Je kan je hele leven lang leren.”
Eigenlijk kwam haar belangstelling voor het Jodendom op hetzelfde moment dat ze aan het worstelen was met haar seksuele oriëntatie. “Ik las The Chosen van Chaim Potok en zag de worsteling van twee orthodoxe jongens met het geloof en herkende dat.”
“Ikzelf ben niet alleen Jood, maar ook zwart.”
Uiteindelijk is ze Joods geworden en gescheiden. Ze ziet overeenkomsten tussen het deel uitmaken vaneen militaire familie en het Joods zijn. Beide zijn traditioneel, hebben hun eigen cultuur en taalgebruik en zijn over de hele wereld verspreid.
Georgette ging werken als vrijwilliger bij een Joods bejaardencentrum. Dat beviel zo goed dat ze een opleiding volgde voor pastoraal werk. Ze liep stage bij een Jewish Family Service Agency en specialiseerde zich in het begeleiden van mensen in hun laatste levensfase. Toen ze zich verder wilde ontwikkelen besloot zenaar het Reconstructionist Rabbinical College in Pennsylvania te gaan, waar ze in 2017 afstudeerde als rabbijn. Reconstructionist Judaism is een progressieve Amerikaanse stroming die voortgekomen is uit Conservative Judaism. De beweging omarmt diversiteit en noemt zichzelf post-halachisch.
Wel pijnlijk
De afgelopen drie jaar werkte ze als spiritueel leider voor de Reconstructionist West End Synagogue op Manhattan. Georgette heeft zich niet altijd welkom gevoeld in die Joodse gemeenschap. Soms dachten mensen dat ze van de schoonmaakdienst was in plaats van de rabbijn, of vroegen ze of ze verdwaald was. “Ja, dat is wel pijnlijk”.
Georgette vindt het belangrijk om de stereotypen te doorbreken van hoe een Jood er uitziet. Ze wil een inclusieve gemeenschap opbouwen. “Hier op Curaçao is 80 tot 90 procent zwart. Ikzelf ben niet alleen Jood, maar ook zwart. Ik wil toenadering zoeken tot de zwarte bevolking.”
In haar functie als rabbijn wil ze Snoa-leden begeleiden op hun levenspad. “Ik wil ze ontmoeten op het punt waarop ze zich emotioneel bevinden. Niet alleen bij grote gebeurtenissen zoals besnijdenissen, huwelijken of begrafenissen, maar ik wil er ook voor hen zijn in het dagelijks leven.”
Ze noemt enkele voorbeelden zoals welke boeken belangrijk zijn om te lezen, hoe wil je je kinderen Joods opvoeden en heb je zorgen over het ouder worden of angsten over de dood.
“Ik wil al deze issues bespreekbaar maken, maar me niet alleen inzetten voor Joden, maar ook voor de zwarte bevolking. Dat zijn ook mijn mensen.” Ze heeft zich dan ook voorgenomen om ook de relaties met de vele andere religieuze gemeenschappen op het eiland op te bouwen. •
