Zeker als het over Israël gaat, zie ik heel veel emoties voorbijkomen
TEKST WOUTER VAN DER SCHAAF FOTO PATRICK STERNFELD
Joods Nederland roert zich flink op de social media. Om meningen te verkondigen. Om te reageren op wat er fout en goed is in de wereld. Om urgente onderwerpen aan te kaarten. Een gesprek met Chaim Benistant, 31, werkzaam bij het ministerie van Defensie en Benjamin Smalhout, 27, gemeenteraadslid voor de VVD in Amstelveen, op het Gelderlandplein in Amsterdam Buitenveldert over de ins en outs van social media in Joods Nederland.
Benjamin Smalhout: “Om maar meteen met de deur in huis te vallen: er is heel veel op Facebook aan meningen in omloop die niets te maken heb- ben met feiten. Dat is een probleem. Ik vind het juist heel belangrijk om de feiten op orde te hebben. Van- uit feiten kan je kanten kiezen en proberen het overzicht te houden”. Hier spreekt het nieuw gekozen raadslid van de Gemeente Amstelveen. Wikken, wegen en consequenties overzien van wat je op Facebook plaatst.
De praktijkervaring van Chaim laat aan de andere kant de gevolgen van de ruwe werkelijkheid zien. “Een paar jaar geleden schreef ik over een Israëlische militair die de regels had overtreden. Een kritisch verhaal dat ging over het belang van het verdedigen van de democratische rechtsstaat Israël. Ik schreef over het onprofessionele gedrag van de militair. Ik vond dat ik dat beargumenteerd kon schrijven omdat ik zelf bij defensie werk, hier in Nederland.
“Social media roepen kennelijk ander gedrag op. Sommigen gaan helemaal los.”
De reacties waren veelal heftig en dat kon ik ook best begrijpen. Ik kreeg toen veel kritiek over me heen. Niet eens zozeer om wat ik schreef maar vooral om de timing. Want verschillende mediakanalen en anti-Israël activisten richtten hun aandacht op dit voorval. Hierdoor waren de emoties al hoog opgelopen. Ik sta nog steeds achter mijn mening van toen maar zeker als het over Israël gaat, zie ik heel veel emoties voorbijkomen. En ik kan mij overigens heel goed in die emoties verplaatsen.”
Polariserende werking
Het lijkt erop dat social media vooral meningen aanscherpen en tegenstellingen vergroten. “Dat is inderdaad een probleem,” beamen beiden. En allebei willen ze daar niet in meegaan. “Ik ben er meer op gericht om verbindingen te zoeken, en niet vooral te kijken naar wat verdeelt,” zegt Chaim. “Al die berichten die aanzetten om tegenstellingen te vergroten leiden tot niets,” vult Benjamin aan. “Felle woorden verliezen hun kracht,” zegt hij verder en erkent dat in een tweet van 280 tekens de nuance bijna per definitie ver te zoeken is. “Social media roepen kennelijk ander gedrag op. Sommigen gaan helemaal los.”
Chaim heeft zo’n 3000 personen binnen zijn Facebooknetwerk. “Dat is een fiks bereik. Maar een tijdje geleden heb ik mijn profiel afgeschermd. Want als ik het
helemaal open gooi dan biedt het ook inkijk aan mensen die minder goede bedoelingen hebben”. En die zijn er? “Zeker weten. Er zijn allerlei mensen die voortdurend het internet afspeuren, met foute intenties op sociale media zitten, op zoek naar mogelijkheden om anti-Israëlische en anti-Joodse statements te kunnen maken. Mijn advies is dan ook om alleen mensen toe te voegen en te accepteren waarvan je zeker weet dat ze geen verkeerde bedoelingen hebben.”
“Wat minder bijvoeglijke naamwoorden kan geen kwaad.”
Ze geven als voorbeeld de site van Standwithus Nederland. Deze site – met meer dan zestienhonderd volgers op Facebook – startte in mei 2016 met de bedoeling om veel misinformatie over Israël te kunnen weerleggen. “Maar het gebeurt vaak genoeg dat deze Facebooksite een bombardement aan reacties krijgt, waaronder ook een serie antisemitische statements.”
Een zelfde ervaring kent joods.nl met ruim achtduizend volgers op Facebook. “We hebben zeker goede bijdragen nodig aan het debat,” vindt Benjamin. “Berichten op sites als joods.nl hebben een signaalfunctie, kunnen een prikkel zijn om mensen in beweging te krijgen,” zegt hij. “Maar,” voegt hij eraan toe, “wat minder bijvoeglijke naamwoorden kan geen kwaad. Houd het bij de feiten.” En dat blijkt al lastig genoeg, zegt Chaim, “Want Israël ligt onder een microscoop en de nuance ontbreekt totaal.”
Tips
Ze geven nog een tip voor wie actief wil worden over Israël op social media: “Je moet niet een grapje maken omdat je denkt dat je grappig moet zijn. Dat mislukt altijd.” Benjamin: “Op social media ben je alleen per ongeluk grappig.” Ook veel voorkomend: taggen (iemand of iets noemen en linken, red.). “Wanneer je iemand tagt stijgt je bereik meteen enorm. Dat komt dan handig uit”, zegt Chaim. “En ook mijn oma van in de negentig vindt haar weg op Facebook”, merkt Benjamin op.” Al mijn berichten deelt zij automatisch met al haar Facebook vrienden en vriendinnen. Bij de verkiezingen in maart dit jaar was dat wel zo handig.”
En zo ontstaat het beeld dat via de social media een ware wedstrijd gaande is om informatie en meningen over – vooral – Israël. “Daarbij is het absoluut nodig dat we ons als relatief kleine Joodse gemeenschap goed laten horen. Het gaat om feiten, meningen, maar veel meer nog is het een strijd om de beeldvorming,” zegt Chaim. “Zeker”, sluit Benjamin aan. “Social media creëren een bepaald klimaat. En wat ik wil bijdragen is dat we als Joodse gemeenschap hier in Nederland in veiligheid kunnen wonen en leven. Dat doe ik via social media maar ook via mijn werk in de gemeenteraad.”
En waar ging je laatste Facebook bericht over?Chaim: “Wekelijks deel ik een bericht waarin ik de Parasja van die sjabbat met begin- en eindtijd benoem, met daaronder een foto. Ik wens mijn contacten dan een prettig weekend en sjabbat sjalom. •
